Heb jij ook zo genoten van de mentale veerkracht van Stan Wawrinka tijdens de Australian Open? Waar hij zijn bijnaam ‘Stan the Man’ eer aan deed, door van zowel de nummer 1 als de nummer 2 van de wereld te winnen? In vrijwel alle media werd hij weggezet als een speler die zich in mentaal opzicht tot een hoger niveau wist te tillen door de sportpsychologische begeleiding die hij zou hebben gekregen.
Waar een tijd terug nog veel mensen twijfelden aan het aandeel dat mentale veerkracht zou kunnen hebben in het bereiken van topprestaties, wordt het nu gezien als datgene wat noodzakelijk is om zich te onderscheiden van de rest. Erg oneerlijk voor de atleten uiteraard. Maar daar zijn journalisten en het publiek niet altijd mee bezig. In de media werden nu zijn coach en mentale trainer er bij gehaald om te kunnen verklaren waarom hij nu wel in staat was het toernooi op zijn naam te zetten en de spannende wedstrijden te winnen. Terwijl dat voorheen niet altijd het geval was.
Hoe anders was ‘Stan the Man’ tijdens de Davis Cup confrontatie van Zwitserland tegen Kazachstan.
De relatief onbekende tegenstanders van de grote superheld Roger Federer en de kersverse Grand Slam winnaar Stan Wawrinka zouden toch geen probleem moeten worden voor de twee Zwitsers. Zoals wel vaker in de sportwereld betekenen de gegevens zoals die op papier staan veel minder dan mensen zouden willen geloven. Dat maakt sport juist ook zo mooi. En daarom spelen we ook zo graag tegen spelers van wie we op papier al hebben verloren.
De kracht van de underdog positie
Die underdog positie kan ons tot een hoger niveau tillen, omdat we ontspannen zijn. We hebben iets te winnen. Maar wanneer jij diegene bent die op papier al heeft gewonnen of zou moeten winnen, die van zichzelf echt niet mag verliezen, die vindt zulke partijen een stuk minder leuk. En verliest om die reden dan ook vaak. Je bent namelijk meer bezig met niet willen verliezen in plaats van de wedstrijd te spelen zoals die is.
Het gevaar van hoge verwachtingen
Wie de Davis Cup ontmoeting heeft gezien zag een hele andere Stan Wawrinka. Een extreem zenuwachtige, onzekere, en op veel momenten falende speler. Een speler die zijn emoties maar minimaal onder controle had. Rackets gingen naar de grond en werden gebroken, hij vloekte en schreeuwde, en 2 van de 3 wedstrijden tegen relatief onbekende spelers werden verloren. De mentale veerkracht die Wawrinka liet zien tijdens het eerste Grand Slam toernooi van dit jaar leek weggevlogen. Hoe is dit verschil mogelijk zou je je kunnen afvragen.
Mijn verklaring voor dit verschil is dat de Davis Cup wedstrijden significant verschilden van de wedstrijden op de ATP-tour. Een aantal verschillen zijn dat in zijn geboorteland Wawrinka wordt toegejuicht in zijn eigen taal en schrijven de media kritische stukken die hij sneller voor ogen krijgt.
Ten tweede zitten vele bekende, en voor hem emotioneel belangrijke mensen op de tribune. Deze mensen verwachten vaak dat hij uit liefde voor de natie van de voor hen onbekende tegenstanders gaat winnen. Die druk is anders, misschien zelfs groter, dan tijdens de andere toernooien, waarin hij alleen voor zijn eigen ranglijst, bankrekening en passie speelt. Maar misschien wel belangrijker is dat alle factoren hem er onbewust op wijzen dat hij die onstuimige, soms agressieve speler is, die moeite heeft om zijn emoties en zenuwen onder controle te houden tijdens belangrijke wedstrijden.
In het buitenland, met name in het altijd “relaxte” Australia, voelt hij zich vrijer, en kan hij meer die persoon zijn die hij wil zijn. Ook op de baan. Ontspannen, rustig, en zelfverzekerd. In Zwitserland wordt hij er automatisch, en daarom enigszins buiten zijn controle, op gewezen dat hij een mix is van zijn genen en omgeving, waar hij jarenlang mee geworsteld heeft.
Mentale veerkracht trainen?
Sportpsychologische begeleiding is dan ook iets wat kan helpen om vaker, constanter, en beter met die druk om te gaan. Kun je goed omgaan met tegenslagen en wedstrijdsspanning tijdens de ene wedstrijd, dan wil dat niet zeggen dat je er onder alle omstandigheden goed mee om kan gaan.
Heb jij ook last van wedstrijdspanning en externe factoren die je spel dusdanig beïnvloeden dat je er wat mee wilt doen? Neem dan gerust contact met Ajdin op. Mijn naam is Frans Folkvord en ik werk met Ajdin samen. Ik ben een ervaren sportpsycholoog en ik heb al vele sporters geholpen om meer uit sport te halen.
Geef een antwoord