De meeste studies tonen aan dat een grote neiging naar perfectionisme zich uit in het effectief stellen van doelen, mentale weerbaarheid en intrinsieke motivatie. Dit leidt tot een hoger prestatieniveau. Een perfectionistische tennisser wordt echter ook geconfronteerd met zorgen die perfectionisme met zich mee brengt, zoals faalangst of depressie. Deze hebben natuurlijk een nadelig effect op prestaties.
De negatieve kant van perfectionisme: De zorgen
Het streven naar perfectionisme is per definitie bevorderlijk. Dit streven kan echter onderbroken worden door zorgen over het daadwerkelijke behalen van een perfecte staat. Dit overkomt bijna alle perfectionisten regelmatig.
Om de negatieve kant van perfectionisme te overwinnen, moet je op je hoede zijn voor je eigen emotionele reacties en oordelen. Daarnaast moet je natuurlijk ook begrijpen hoe deze op afstand te houden. Zelfkritiek en depressie na verloren wedstrijden leiden nog steeds bij vele spelers tot een vicieuze cirkel. Verlies accepteren en ervan leren is meer uitzondering dan regel. Eenmaal in deze vicieuze cirkel van perfectionistische zorgen en angsten, is het erg moeilijk om weer de stap te maken richting het gezonde perfectionistische streven.
Perceptie van andere mensen en afkeuring is ook iets dat speelt op de geest van de tennisser. Tennissers die gemotiveerd zijn door extrinsieke factoren, zoals de goedkeuring van de coaches, familie of de media, kunnen gemakkelijk in de vicieuze cirkel van perfectionisme gebracht worden.
Onrealistische verwachtingen en het stellen van te moeilijke doelen hebben ook een drastisch invloed op een tennisser wanneer die verwachtingen of doelen niet behaald worden.
Al deze negatieve kanten van perfectionisme kunnen gemakkelijk overwonnen worden. De sleutel is het stellen van juiste doelen, op de juiste manier. Doelen stellen maakt dan ook een belangrijk onderdeel van de Slim Tennis mental coaching sessies.
Het streven naar perfectionisme: De positieve kant
Het ware en gezonde streven naar perfectionisme houdt in dat je bewust wordt van je vordering door middel van het stellen en het balanceren van procesdoelen.
Gemotiveerd zijn tot een gericht doel is belangrijk voor perfectie. Er is een gezegde dat niemand perfect is. Maar het streven naar dat kleine detail waarvan jij gelooft dat het je naar perfecte prestatie brengt is zeker nuttig. Wel moet dat perfectionistische detail concreet en proces gerelateerd zijn. Denk bijvoorbeeld aan het verhogen van je eerste service percentage. Of het in staat zijn om nog steeds fit en intensief te bewegen in wedstrijden die langer dan twee uur duren.
Om gemotiveerd aan dit soort doelen te werken, is het absoluut noodzakelijk dat je deze doelen opbreekt in korte termijn doelen. Deze korte termijn doelen leiden vervolgens beetje bij beetje tot dat grote doel. Bijvoorbeeld een eerste service percentage van 50% naar 55%, vervolgens 60%, 65%, en uiteindelijk naar 70%.
Genieten van het streven naar perfectie is ook belangrijk voor je motivatie. Er zijn twee soorten motivatie naar een doel:
- De Ego. Bezorgd zijn over de uitkomst van een gebeurtenis en het hebben van extrinsieke motivatie.
- De Taak. Het beheersen van een vaardigheid binnen tennis en het genieten van het proces. Dit tweede type van motivatie is de meest gezonde en het meest nuttige bij het streven naar perfectie.
Een goede verliezer zijn
Omgaan met tegenslagen en verlies is cruciaal bij je ontwikkeling als tennisser. Het leren van falen is dan ook kritisch bij perfectionisme. Een tennisser moet mentaal weerbaar zijn en begrijpen dat falen nodig is om te groeien. Wat telt is hoe je omgaat met dat falen, maar ook met je eigen frustratie en boosheid.
- Stap 1: aanvaarden van de tegenslag.
- Stap 2: weer opstaan en leren van de ervaring.
De angst voor het falen kan er toe leiden dat je angstig ‘De Taak’ gaat vermijden. Laat dit niet gebeuren. Besef dat falen een kans is om te leren, en streef naar perfectie. Om dit punt duidelijker te maken leen ik een quote van de grootste basketballer aller tijden.
Michael Jordan
Ik heb in mijn carrière meer dan 9000 schoten gemist. Ik heb meer dan 300 wedstrijden verloren. 26 keer is me het winnende schot toevertrouwd en ik miste. Ik heb over en weer gefaald in mijn leven. En dat is waarom ik slaag.
Tips voor het sturen van je perfectionisme
Stel kleine, meetbare, realistische en proces gerelateerde doelen, die leiden tot een lange termijn doel. Ook dit lange termijn doel dient een proces gerelateerd doel te zijn. Resultaat doelen zoals ‘categorie 3 speler worden,’ of ‘nummer 1 van NL worden,’ of ‘top 100 ATP worden,’ of zelfs zo klein als ‘een toernooi winnen’ of ‘een wedstrijd winnen,’ kun je beter vermijden.
Loop angst tegemoet. Accepteer falen en leer ervan. Het ergste wat je kan doen is wegblijven van iets waarin je gefaald hebt. Dat zorgt dat het nare gevoel van falen je altijd blijft achtervolgen. Zolang je blijft streven naar perfectionisme en zolang je aan ‘De Taak’ werkt, is falen niks anders dan een tijdelijke terugkoppeling dat aangeeft wat je anders moet doen.
Geniet van het spel. Als het soms even moeilijk gaat en je voelt de zwaarte van het streven naar perfectionisme, denk dan juist even terug aan waarom je ooit bent begonnen met tennis. Denk weer aan waarom je in dat prille begin, in dat eerste jaar, bent blijven tennissen. Ga vervolgens op de baan staan met die gedachte, met die reden om te spelen, en met die motivatie. Ontspan, vergeet alles, wees dankbaar dat je er staat en geniet van het spelletje. En je kunt dit dus natuurlijk ook tijdens een officiële wedstrijd doen!
Ik ben benieuwd wat je van dit artikel vindt. Laat het me weten. Ben jij een perfectionist? Plaats dan hieronder een reactie.
Download mijn Inner Tennis app om een met een eigen programma te starten richting je innerlijke tenniskracht. Of lees mijn boek The Mental Habits of Winners.
Geef een antwoord