Je hebt het waarschijnlijk vaak genoeg gezien, Roger Federer’s rustig en relaxed loopje naar de ‘base line’, Maria Sharapova’s vuistje, of Andy Murray’s schreeuw. Deze toppers weten wat ze doen. Ze gebruiken dat rituele gedrag om zichzelf in ‘the zone’ te krijgen, ook wel tennis flow genoemd. Hoe? Zie hieronder hoe het werkt.
Onze hersenen zijn geëvolueerd om associaties te maken. Maak je een bepaalde karakteristieke beweging (vuist bijvoorbeeld) vaak genoeg op momenten waarop je een positieve emotionele ervaring doormaakt? Dan is die beweging een krachtige ‘trigger’ voor de toekomst wanneer je die positieve emotie nodig hebt. Professionele tennissers associëren deze rituelen met hun goede spel die naar boven komt wanneer ze in flow zijn.
Wanneer laat Andy Murray zijn luide brul horen? Meestal na een zwaar bevochten en gewonnen punt. Maar ook bij minder spectaculaire punten als het een potentiële momentum ommekeer betreft. Of zelfs als hij achterstaat om zichzelf een emotionele oppepper te geven. Hij gebruikt ze dus om zijn tennis weer in flow te krijgen.
Roger Federer’s rustig en relaxed loopje helpt hem om los te blijven. Dat is de basis van zijn hele spel. Terwijl Maria Sharapova’s vuistje een sterke associatie is met het terugvechten en in haar momentum blijven. Ook jou kunnen dit soort rituelen helpen om tennis flow op te roepen.
Mihaly Csikszentmihalyi, auteur van Flow in Sports, heeft de waarde van verkeren in flow tijdens het spelen onderzocht, geïdentificeerd en bewezen. Wat nu rest voor ons spelers is om bewust deze flow-toestand op te roepen wanneer we onder druk zijn of momentum tegen hebben.
Hoe roep je tennis-flow op
Wil je je tennis-flow oproepen tijdens de wedstrijd? Probeer je dan eerst bewust te worden van hoe je eruit ziet, doet en je voelt op momenten wanneer je goed speelt. Zoek naar patronen in je manier van doen wanneer je in de flow zit en begin deze bewust toe te passen ook wanneer je niet zo lekker speelt.
Loop je bijvoorbeeld snel tussen de punten door en glimlach je veel als je goed speelt? Probeer dan dit gedrag na te bootsen ook wanneer het minder goed loopt. Oefen dit regelmatig en je zult verbaasd zijn hoe vaak je beste tennis naar boven zal komen.
Laat me weten wat je van deze tip vindt. Plaats een reactie hieronder.
Ben je geïnteresseerd in tennis strategie en tennis psychologie? De tennistips op deze website helpen je een betere speler te worden. Keer regelmatig terug of abonneer je op de wekelijkse Slim Tennis tip.
Bedankt weer voor je tip! Ik zie er iedere keer weer uit naar de volgende tip.
Hoi Joost,
Dank voor je reactie en positieve terugkoppeling.
Ik ben het met je eens vwb die reactie. Al is de reactie “er zat meer in” op zich niet nuttig op zijn best, er is een scenario waarin het onderdeel maakt van een positieve en nuttige gedachtengang.
Stel dat de focus en gedachtengang van Huta Galung is op wat hij anders had moeten doen, dan is dat positief. Hij leert dan van de wedstrijd. Ziet er positiviteit in. Creërt indirect een alternatief scenario in zijn hersenen die zijn zelfvertrouwen goed doet. Allemaal positief.
Maar de vraag is dus of dit achter zijn opmerking schuilt of iets wat juist destructief is voor zijn vertrouwen en vermogen om te leren van verlies.
Zo ook van de nog veel negatievere opmerking dat iemand niet goed genoeg is. Meestal destructief, maar er zijn mensen die zich zo uitdrukken terwijl hun gedachtengang vervolgens een focus heeft op leren en alternatieve positieve scenario’s bedenken.
Desalniettemin, mijn mening is dat die opmerkingen op zijn best niet helpen, ook wanneer ze niet destructief zijn.
Ik hoop dat je hier iets aan hebt.
Thanks voor het volgen van de tips.
Met sportieve groet,
Ajdin
Hoi,
Ik geniet erg van jullie tips. Ik geef workshops over motorisch leren en heb eigenlijk de laatste tijd die workshops de titel ‘onbewust bekwaam’ meegegeven. Ik geloof erg in impliciet of indirect leren.
Ik heb niet echt een vraag over het stukje flow. Alhoewel mij stelling is dat je door ‘onbewust bekwaam’ te blijven, veel meer in de flow kan blijven of komen, omdat er een heleboel bewuste gedachten over het bewegen niet binnen komen.
Dus mijn vraag: ik hoor de laatste tijd sporters en ook b.v. Huta Galun in Rotterdam zeggen: “Er had meer ingezeten”. Dit lijkt mij vanuit sportpsychologisch oogpunt een niet zo handige opmerking. Er spreekt ‘ontevredenheid’ uit maar ook een soort ‘verwachtingspatroon’. En ook een beetje de schuld buiten jezelf neerleggen/excuses. Ik weet niet zo goed hoe ik het moet omschrijven, maar in ieder geval gaan mijn haren een beetje overeind staan bij die opmerking. Doet mij ineens denken aan Erben Wennemars die dan gewoon zei: “ik was gewoon niet goed genoeg net”.
Ik ben benieuwd hoe jullie er tegen aan kijken.
Hartelijke groet, Joost Hes
Hoi Ajdin,
Goed stukje, een ritueel kan inderdaad helpen om je goede moment, je concentratie en flow te pakken te krijgen. Het is wel goed om bedacht te zijn als trainer dat rituelen niet over gaan in bijgeloof en dwangmatige en soms magische gedachten. Bijgeloof kan iemand rustiger maken: ik heb alles onder controle, maar ook afhankelijk en kwetsbaar. De kracht wordt in iets buiten jezelf gezocht, het geloof gaat dan te veel zitten in objecten of zogenaamde krachten buiten jezelf: een racket, kleding, sieraden, goden of wat dan ook.
Gr Hans Ploos van Amstel