Ongeacht het niveau waarop je tennist, winnen van belangrijke punten is iets waar je waarschijnlijk beter in kan worden. Break points, set points, en andere belangrijke punten kunnen je hartslag doen stijgen, je lichaam laten trillen, en ervoor zorgen dat je de situatie gaat overanalyseren. Je kan hierdoor uit je ritme en momentum geraken en opeens te voorzichtig beginnen te bewegen en spelen. Leren omgaan met zenuwen op belangrijke punten is belangrijk als je een mentaal sterke tennisser wil worden.
Bij de uitdaging in het omgaan met zenuwen, als ook in de bredere tennis psychologie, wordt keer op keer het belang onderstreept van niet teveel nadenken. Met andere woorden: niet te veel in je hoofd gaan zitten en niet analyseren. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, toch?
Een tijd geleden heb ik een workshop gegeven aan een dertigtal spelers, over faalangst en zelfvertrouwen. Bij het behandelen van faalangst en zenuwachtigheid hebben we onder andere gefocust op de drie soorten effecten die zenuwen op ons hebben. Het fysieke, het mentale, en het emotionele effect. Onderkennen van deze drie effecten en het begrijpen hoe ze met elkaar verbonden zijn is een cruciale stap in het omgaan met de prestatiedruk die belangrijke punten met zich meebrengen.
Een speelster stapte na de workshop op me af en zei dat ze tijdens de workshop geen oplossing voor haar probleem heeft kunnen vinden. Ik vroeg wat het probleem precies was. Ze zei: “Nou, mentaal is het denk ik prima. Maar fysiek en emotioneel niet. Want vanaf het begin van de wedstrijd tot aan het einde voel ik me onrustig en mijn lichaam trilt gewoon letterlijk.” Ik vroeg haar waarom ze vond dat haar mentale toestand prima was. Ze zei daarop: “Ja, ik probeer de hele tijd positief te zijn, ik pep mezelf ook goed op!”
Prestatiedruk bij een wedstrijd is al groot. De druk die belangrijke punten nog eens daar bovenop leggen kan gekke dingen met ons doen. De felheid waarmee dit meisje aangaf dat ze positief denkt en zichzelf oppept was voor mij een indicatie dat ze tijdens het spelen heel erg ‘in haar hoofd zit’ en haar spel en de situatie constant analyseert. Ze wist gewoon niet hoe om te gaan met haar zenuwen.
Op de juiste manier omgaan met je zenuwen is veel makkelijker dan je denkt
Ons gesprek werd op een gegeven moment onderbroken. En ik had het gevoel dat ik haar niet voldoende had geholpen. Later die avond heb ik een email naar haar gestuurd waarin ik haar vooral tips gaf hoe ze haar focus kan verplaatsen vanuit haar analyserende gedachten naar ritueeltjes die haar zullen helpen om de juiste tennis psychologie te ontwikkelen.
Zorg dat jouw ritueeltjes zoals ‘niet op de lijnen stappen’, ‘5 keer de bal stuiteren voor het serveren’ of ‘alle 3 ballen rapen voor het begin van een punt’ een automatisme worden! Want dan zal de associatie ervan met je ritme, flow en momentum heel sterk worden. En je zult simpelweg geen tijd meer hebben om bewust in je twijfelende gedachten vast te komen zitten.
De oplossing zou compleet zijn wanneer ze deze mentale afleidingen zou combineren met aanpassingen in haar fysieke en emotionele toestanden. Samen vormen ze de ultieme methode om angst en onzekerheid snel en effectief te overwinnen.
Help me om deze tennistip te verbeteren. Plaats een reactie hieronder.
Wil je mentaal en fysiek sterker worden op de baan? Ben je geïnteresseerd in sportpsychologie? Lees dan de tennistips van Slim Tennis. Keer regelmatig terug of abonneer je op onze gratis nieuwsbrief.
Neem ook een kijkje op de internationale, Engelstalige versie van Slim Tennis: www.top-tennis.net.
Blijft elke keer weer een plezier om de tips te lezen. Ze zijn namelijk zo breed inzetbaar, niet alleen voor tennis spelletjes. Ga zo door!
Hoi Joost,
Dank voor je reactie en positieve terugkoppeling.
Ik ben het met je eens vwb die reactie. Al is de reactie “er zat meer in” op zich niet nuttig op zijn best, er is een scenario waarin het onderdeel maakt van een positieve en nuttige gedachtengang.
Stel dat de focus en gedachtengang van Huta Galung is op wat hij anders had moeten doen, dan is dat positief. Hij leert dan van de wedstrijd. Ziet er positiviteit in. Creërt indirect een alternatief scenario in zijn hersenen die zijn zelfvertrouwen goed doet. Allemaal positief.
Maar de vraag is dus of dit achter zijn opmerking schuilt of iets wat juist destructief is voor zijn vertrouwen en vermogen om te leren van verlies.
Zo ook van de nog veel negatievere opmerking dat iemand niet goed genoeg is. Meestal destructief, maar er zijn mensen die zich zo uitdrukken terwijl hun gedachtengang vervolgens een focus heeft op leren en alternatieve positieve scenario’s bedenken.
Desalniettemin, mijn mening is dat die opmerkingen op zijn best niet helpen, ook wanneer ze niet destructief zijn.
Ik hoop dat je hier iets aan hebt.
Thanks voor het volgen van de tips.
Met sportieve groet,
Ajdin
Hoi,
Ik geniet erg van jullie tips. Ik geef workshops over motorisch leren en heb eigenlijk de laatste tijd die workshops de titel ‘onbewust bekwaam’ meegegeven. Ik geloof erg in impliciet of indirect leren.
Ik heb niet echt een vraag over het stukje flow. Alhoewel mij stelling is dat je door ‘onbewust bekwaam’ te blijven, veel meer in de flow kan blijven of komen, omdat er een heleboel bewuste gedachten over het bewegen niet binnen komen.
Dus mijn vraag: ik hoor de laatste tijd sporters en ook b.v. Huta Galun in Rotterdam zeggen: “Er had meer ingezeten”. Dit lijkt mij vanuit sportpsychologisch oogpunt een niet zo handige opmerking. Er spreekt ‘ontevredenheid’ uit maar ook een soort ‘verwachtingspatroon’. En ook een beetje de schuld buiten jezelf neerleggen/excuses. Ik weet niet zo goed hoe ik het moet omschrijven, maar in ieder geval gaan mijn haren een beetje overeind staan bij die opmerking. Doet mij ineens denken aan Erben Wennemars die dan gewoon zei: “ik was gewoon niet goed genoeg net”.
Ik ben benieuwd hoe jullie er tegen aan kijken.
Hartelijke groet, Joost Hes
Dank voor je reactie Jacqueline. Heel toevallig dat ik deze nu bekijk – ik hoop dat het goed gaat met je dochter. Mochten jullie nog steeds geïnteresseerd zijn in een coaching sessie, meer info vind je hier: https://www.slimtennis.nl/mental-coaching/
Met sportieve groet,
Ajdin
Beste Ajdin, Mijn dochter van 11 jaar leest regelmatig je tennis tip en heeft er veel aan. Bedankt dat je dit zo onbaartzuchtig deelt. mvg, Jacqueline
Ps : Ze is erg emotioneel op de baan en erg perfectionist naar zichzelf. Als er een workshop , prive coaching of een andere vorm van lezingen dan horen we het graag.