Multi-tasking is een populaire term tegenwoordig. We worden geacht veel ballen in de lucht te houden. Daarbij nog de onuitputbare bron van afleidingen, je mobiele telefoon. Probeer maar eens langer dan 10 minuten op één ding te focussen. Dit artikel maakt het argument sterk dat er wel degelijk een manier is om je tennis focus te trainen tussen al die afleidingen door.
Je focus in het moment houden is moeilijk tegenwoordig. Zowel naast de tennisbaan als erop. Maar hoe anders is tennis focus dan de focus die je nodig hebt in je dagelijkse leven? In een tenniswedstrijd wil je op alle momenten je beste spel tevoorschijn halen. Daarvoor is de vaardigheid om je focus in het nu te houden, cruciaal!
Ik heb van vele spelers gehoord dat het ontwikkelen van een goed concentratievermogen een van de grootste uitdagingen is voor spelers. Hoe kun je nou niet aan de score denken? Of hoe houd ik toch mijn focus bij één punt terwijl er van alles in de wedstrijd en naast de baan gebeurt?
Persoonlijk denk ik dat tennis focus zo’n grote uitdaging is voor spelers omdat ze nooit geleerd hebben hoe ze het kunnen trainen. Van jongs af aan wordt er bij tennis vooral op techniek gehamerd. Maar een geconcentreerde geest heeft net zoveel training nodig als dat je lichaam nodig heeft gehad om de tennistechniek aan te leren. Gelukkig hoeft deze focus training niet perse op de tennisbaan te gebeuren.
Wat is tennis focus of concentratie bij tennis?
Je focus houden in het nu is een mentale toestand waarbij je aandacht alleen gericht is op hetgeen relevant is op het huidige moment. In deze tennis focus zijn je gedachten niet bij je kantoor, thuis, je ranking, je imago, reputatie, of zelfs bij de score. Kortom, je gedachten zijn niet in de toekomst. Niet in het verleden. En ook niet bij dingen die niet relevant zijn voor de actie die je nu moet verrichten.
Om je focus in het nu te houden zorg je dat je gedachten alleen gericht zijn op hetgeen jij zelf op dit moment onder controle hebt. Dat zijn je intensiteit, je lichaamshouding, je bewegingen, en je intentie. In tennistaal betekent dit dat je goed visualiseert waar je de bal gaat slaan. Dat je lichaam los en voorbereid is. En dat je met beheersing, maar vol vechtlust, de bal afwacht.
Hoe kun je concentratie trainen?
Op het moment ben ik een online zomercursus aan het volgen aan de University of Pennsylvania, over de Foundations of Positive Psychology. Een cursus over de psychologie achter succes en geluk. Keer op keer wordt tijdens deze cursus het belang benadrukt van mindfulness meditation. In sportpsychologie wordt dit aandacht/focus-training genoemd. Ik was al een tijd bewust van de voordelen van meditatie. Maar ik zie mezelf nu eenmaal niet als een mediterend type.
Tot mijn verbazing ontdekte ik in deze cursus dat mindfulness meditatie niet perse op de typische manier gedaan hoeft te worden. Wat zou inhouden dat je elke dag uren op je knieën doorbrengt. Een vorm van mindfulness meditatie is simpelweg om dagelijks je aandacht te richten op je fysieke gevoel. Dit kun ju bijvoorbeeld doen terwijl je naar het werk gaat, of op het werk bent. Probeer bewust te zijn van je lichaam, op een niet-oordelende manier. Sta eens stil bij het gevoel in je billen terwijl je zit. Of let op je voeten terwijl je loopt. Of wees simpelweg bewust van je ademhaling. Dit is de eerste stap richten het trainen van je tennis focus.
Als tweede, probeer ook langer je focus te richten op fysieke dingen om je heen. Voordat je aan een wedstrijd begint, probeer bijvoorbeeld de bewegingen van andere mensen bewust en wat langer te volgen. Of doe hetzelfde als je een bal ziet stuiteren over de baan. Volg het bewust. Haast je niet, probeer juist je rust te vinden door dit te doen. Je zult verbaast zijn hoe nuttig het kan zijn voor de ontwikkeling van je focus-vermogen om objecten en mensen om je heen bewust en lang met je aandacht te volgen.
Als laatste, wanneer je gedachten tijdens deze focus trainingssessie toch beginnen te dwalen. Naar het heden of de toekomst. Of simpelweg naar iets wat niet relevant is voor het proces waarin je nu zit. Accepteer dat en richt je gedachten op een vriendelijke en zachte manier weer op het object of activiteit waarop je geconcentreerd was.
Een voorbeeld hoe je je focus kan trainen:
Stel je bent aan het fitnessen. Je bent aan het bankdrukken. Adem dan heel bewust in en uit. Voel je armen op en neer gaan. En focus alleen op het proces van het bankdrukken zelf. Ben je tussen de series van herhalingen aan het rusten en je begint opeens na te denken over wat je morgen allemaal moet doen? Glimlach dan even. Erken dat je even weg was met je gedachten. En vraag jezelf weer om met je focus bij het bankdrukken te blijven. Hetzelfde geldt voor koken of zelfs autorijden.
Er zijn talloze momenten gedurende een dag waarop je in staat bent om je focus te trainen. Oefen dit regelmatig, en je zult steeds vaker ook op de baan de kracht van deze mentale training beginnen te voelen. Je zult het gevoel van meer controle ervaren. Maar ook vrijer en ontspannender spelen. En voor je het weet zul je ook van de baan lopen, jezelf vol verbazing afvragend hoe je zo snel met 6-0 6-0 hebt gewonnen.
Laat me weten wat je van deze tip vindt over het trainen van je tennis focus. Plaats een reactie hieronder.
Bekijk ook eens mijn andere tennistips op het gebied van tennis psychologie. Of maak tennis nog leuker voor jezelf en download een van mijn apps, Top Tennis Tracker en Inner Tennis. Of overweeg een Slim tennisles. Ik ga verder en dieper dan de gemiddelde tennisleraar.
Dank voor deze reactie Ron. Je geeft een heel mooi voorbeeld voor de lezers hoe simpel en effectief deze tip in praktijk te brengen. Dank je!
Ik zie veel spelers om me heen die moeite hebben om “in de wedstrijd te zitten”. Snap ik wel als je dit heel groot maakt. Ik zit zelf nooit in de wedstrijd, maar alleen in het volgende punt. Voor mij werkt dit heel simpel.
Om in het hier en nu te komen kijk ik bij de return heel geconcentreerd naar mijn tegenstander en vraag me 1 ding af: hoe gooit hij de bal op. Dit is voldoende om de rest te vergeten. Het enige wat ik hoef te doen is kijken naar de opgooi in de wetenschap dat ik daarna moet retourneren.
Bij mijn eigen service visualiseer ik op een aantal ijkpunten mijn service. Waar gooi ik ‘m op, hoe diep ga ik door m’n knieen, wat is de baan van mijn racket en hoe raak ik de bal. Ik serveer pas als ik deze dril heb doorlopen.
Mooi stukje, eigenlijk vreemd he dat het mentale aspect niet of nauwelijks wordt getraind.. Ik probeer me een stukje eigen te maken mbt enkele rituelen die dan hopelijk onbewust , bewust zullen gaan plaatsvinden. Mooi doel voor 2013. Ajdin bedankt voor de leuke en nuttige nieuwsbrieven in 2012.
Hoi Joris,
Thanks voor je reactie. Inderdaad, in staat zijn je level van focus niet aan toeval over te laten is een belangrijk aspect van mentaal tennis.
Om al scherp te zijn bij het begin van een wedstrijd is je wedstrijdvoorbereiding cruciaal. Neem een half uur om je spullen voor te bereiden, rustig in te lopen, eventueel te rekken, explosievere oefeningen te doen. Ik doe ook een beetje schaduw-tennis zoals ik het noem – zonder bal gewoon met racket bepaalde slagen nabootsen, met reele intensiteit in het voetenwerk.
Focus vervolgens tijdens het inspelen op ontspannen slaan, en eventueel iets specifieks zoals de bal bij het slaan, of de voetenwerk van de tegenstander. Als laatste, wanneer de wedstrijd eenmaal begint, verwacht niet zo intensief en ritmisch te zijn als bij een stand van 6-3 2-2 bijvoorbeeld. Accepteer en vertrouw het feit dat je intensiteit, focus, timing, en ritme sowieso nog gaan groeien gedurende de partij.
Creer een ritueel van je wedstrijdvoorbereiding, doe het consistent, en je zult zien dat de begin games jouw kant op zullen vallen.
Hoop dat je hier iets mee kan.
Groetjes,
Ajdin
Prima tip, na het lezen van ‘Mindset’ begreep ik pas hoe belangrijk het mentale aspect in het tennis is. Deze stukje laat uitstekend zien hoe je je goed kunt blijven focussen!
Merk zelf dat ik wedstrijden vaak matig begin, en dat ik daarna pas lekker sta te spelen. Enige tips om wedstrijden goed te beginnen?