Omgaan met tegenslagen in tenniswedstrijden (Tennistip nr. 24)

Wil je graag een betere speler worden? Beter tennis spelen op toernooien en tijdens competitie? Mentaal sterker worden en vaker winnen? Een hogere rating hebben en een leukere reputatie tussen je medespelers? Het is allemaal binnen je bereik. Hoe je het gat overbrugt tussen hoe je nu speelt en je huidige tennisdoel is afhankelijk van twee dingen. Van je interpretatie van je eigen successen. En hoe succesvol je bent in het omgaan met tegenslagen.

In mijn eigen team speelt een vriendelijke dame die goed en consistent presteert. Singel, dubbel, mix, elke keer speelt ze goed en laat bij vlagen heel mooi tennis zien. Toch zijn er bijna elke wedstrijd tussen 4 en 8 momenten waarbij ze zo boos wordt en soms ook met haar racket gooit, dat ik er letterlijk van schrik zittend naast de baan.

Mentale reacties op tegenslagen tijdens wedstrijden

Je emoties laten gaan op de baan is niet zo erg. Wat daarna vaak volgt is wel destructief voor je spel: een negatief mentaal patroon. Op de juiste manier omgaan met tegenslagen is een vaardigheid die vele spelers nog niet bezitten. Na een emotionele uitbarsting gaan ze aan zichzelf, en aan anderen mits ze het hardop doen, verklaren waarom het niet lukt. Dit is een natuurlijke reactie van de ego (zie ook Tennistip nr. 22 – Zelfkritiek heeft geen plek op de tennisbaan).

Tennis is een mentaal spel. Het resultaat van het vervallen in negatieve denkpatronen komt op het volgende neer:

1. Je concentratie zakt.
2. Je vergeet snel hoe goed je eigenlijk speelt.
3. En je vergeet wat de tactische spelpatronen zijn die wél goed werken.

Voorbeeld in het verkeerd omgaan met tegenslagen

Een paar weken geleden speelde ik mijn eerste competitiewedstrijd van dit seizoen. De eerste wegens speeldagen had ik gemist wegens een blessure. Daarvoor had ik twee maanden niet gespeeld. Ik wist dus dat mijn service niet dominant zou zijn. Dat mijn forehand onzeker zou aanvoelen. En dat ik vaak en snel buiten adem zou raken. Mijn spelplan: met marges spelen, accepteren dat het werktennis wordt, en veel tijd tussen de punten door nemen.

Al snel kwam ik achter in de wedstrijd. Maar begon wel steeds beter de overheersende forehand van mijn tegenstander te lezen. Ik won de eerste set op een werktennis manier met 6-3. Mijn tegenstander was natuurlijk supergemotiveerd aan het begin van de tweede set. Immers hij zag zelf ook dat ik het spel niet maakte, maar lelijk counter-tennis speelde.

Ik wist op dat moment hoe belangrijk het is mentaal om door de eerste 3-4 games van de tweede set te komen. Dus ik probeerde alles te geven. Met heel veel moeite en lange rustmomenten voor mij tussen de punten door, ging het gelijk op. Stand: 2-2.

Op 2-2 serveerde mijn tegenstander en we speelden weer een lange game. Op voordeel, game point voor hem, kwam een lange en zware rally. Hij had het initiatief en kon op een gegeven moment vanaf vlak op het net een bal makkelijk wegslaan met zijn forehand. Hij sloeg de bal echter een paar centimeter langs de lijn uit. Deuce! Hij liet zijn racket onmiddellijk vallen. Hij pakte zijn hoofd vast met beide handen en begon hardop tegen zichzelf te praten: “Hoe kun je zo’n bal missen?”

Verkeerd omgaan met tegenslagen weerhoudt je van het zien van de kern van een tenniswedstrijd, namelijk het verloop van momentum

Zijn andere uitspraken ben ik vergeten. Maar ze waren negatief en hij bleef praten tot aan het stuiteren van de bal om bij deuce weer te gaan serveren. Niet de beste manier van omgaan met tegenslagen. Ik won die game. Of beter uitgedrukt, hij verloor die game en hij verloor ook 3 van de volgende 4 games.

Deze speler had niet door hoe goed hij eigenlijk speelde die eerste vier games. Als hij zo was doorgegaan, dan zou ik alleen al conditioneel niet lang mee kunnen. Een enkele tegenslag was voldoende om hem uit zijn spel te halen. Hij is er op een destructieve manier mee omgegaan.

De diepzinnigheid van tennis

Voor iemand die niet diep genoeg kijkt is tennis, zoals de meeste sporten, zwart of wit. De bal vaker binnen de lijnen slaan en je wint. Zo niet, dan verlies je. Mensen vragen je hoe het ging? En je antwoordt met ‘gewonnen’ of ‘verloren.’ Terwijl wat er eigenlijk gebeurde in die wedstrijd zo veel meer is. Zelfs bij een verliespartij zijn er zoveel kleine successen waarvan je kunt leren. En die successen helpen je juist om de volgende wedstrijd nog beter te spelen.

Begin anders om te gaan met tegenslagen. Betrapt jezelf op negatief zijn, tijdens of na de wedstrijd. Neem een stap terug en kijk wat verder dan dat ene punt. Als je eerlijk bent en het echt doet, vind je 100% zeker positieve voorbeelden in je spel waarop je zou kunnen focussen. Doe dat, en ontsnap daarmee aan je negatieve psychologische patronen.

Help me om deze tennistip te verbeteren. Laat hieronder een reactie achter met wat je ervan vindt.

Met deze en andere tips doe ik mijn best om de mentale weerbaarheid van lezers te vergroten. Bekijk ook eens een van mijn andere producten zoals mijn boek The Mental Habits of Winners, of app Inner Tennis. Of ontdek de mentale producten die ik aanbied in de Slim Tennis webshop.